“Iedereen kan Lisa op deze manier nóg beter leren kennen, en begrijpen”
Een bundel met Lisa’s gedichten. Dat die er zou komen wist moeder Brenda zeker, maar dat was voor later. ‘Al sinds Lisa klein was dacht ik hierover na, ze schreef zoveel moois’. Toen Lisa op 30 augustus 2019 op 19-jarige leeftijd plotseling overleed, veranderde later in nu. Op 12 januari 2021 – Lisa’s 21e verjaardag – komt Lisa’s Geluksbundel uit.
Aan de keukentafel neemt Brenda ons mee door de jonge jaren van de levenslustige, stoere en sociale journalist in opleiding. Lisa blijkt op jonge leeftijd al over een groot schrijftalent te beschikken. “Als kind schreef Lisa zulke prachtige dingen. Dat ik echt dacht: hoe bedenkt zo’n jong meisje dit?” Lisa’s gedichten bevatten scherpe observaties, doordachte levensvragen, geluksmomenten. Niet alleen de grote thema’s kwamen aan de beurt, ze schreef ook voor haar moeder, broertje, familie en vrienden. Soms voor een verjaardag, soms zomaar.
Toen Lisa op 30 augustus 2019 overleed, wist Brenda al snel dat ze Lisa’s gedichten niet in de kast wilde laten liggen. De eerste stappen waren niet makkelijk, want wanneer ben je daar klaar voor? “Toen Mark en Siem (de man en zoon van Brenda) met zijn tweetjes een weekendje naar Parijs gingen, was ik voor het eerst helemaal alleen. Toen dacht ik: nu ga ik beginnen.” Kasten uitspitten, agenda’s doorbladeren, vriendinnen appen, overal waren wel gedichten van Lisa te vinden. “Ook op haar laptop stond veel, maar daar konden we niet in. Gelukkig wist een vriendin dat ding te kraken, waardoor er nog veel meer gedichten tevoorschijn kwamen.”
In de loop der tijd begon de bundel vorm te krijgen. Het is een chronologische lijn door het leven van Lisa, aan de hand van haar gedichten. “Bij elk gedicht heb ik achterhaald wanneer Lisa het geschreven heeft. En bij elk gedicht moest ik natuurlijk ook nog nadenken: zou Lisa willen dat dit gepubliceerd wordt, of zou ze het liever voor zichzelf houden?
Brenda leest een gedicht voor uit de gedichtenbundel van Lisa.
“Dit gedicht gaat vooral over dat Lisa merkte dat ze volwassen aan het worden was. Ze merkte dat de relatie tussen haar en mij aan het veranderen was. Ze werd een jongvolwassen vrouw, maar ze miste sommige ‘kinderdingen’ heel erg. Het was fijn om onder moeders vleugels te zijn. Dat merkte je tot het laatste weekend dat zij bij ons was. Thuis kon ze een heel klein meisje zijn, terwijl ze in de buitenwereld al heel volwassen was. Die tweestrijd, daar gaat dit gedichtje over.”
Schrijven over het leven, een inkijkje geven in haar hoofd en wereld. Dat is wat Lisa aan de lopende band deed, zoals hierboven te horen is. “Nu kunnen ook al haar lieve vrienden, familieleden, collega’s en bekenden het lezen. Velen van hen hebben al eens iets gekregen, maar er is nog zoveel meer om te lezen.”
Leren we Lisa, door het lezen van de bundel, op een andere manier kennen? “Dat denk ik wel, ja. Lisa was een open boek, maar misschien begrijpen mensen beter wat er in haar hoofd omging… Het is echt een kijkje in haar hoofd. Dat is allesomvattend voor de bundel. Ook grappige gedichten, hoor, maar veel ook diepgaander. Dat je als lezer denkt: wow.”
Het nóg beter leren kennen van Lisa is, hoe gek dat misschien ook klinkt, iets waar Brenda ook nog steeds mee bezig is. Aan de hand van verhalen van anderen. “Iedereen kent Lisa op zijn of haar eigen manier. Met ieders eigen verhalen, grappige of bijzondere momenten, herinneringen. Het zou zo mooi zijn als er bij mensen, na het lezen van de bundel, een lampje gaat branden, van: oh, dit is een mooi verhaal om op te schrijven voor Brenda. Ik ontvang dat echt heel erg graag.”
De laatste jaren ging Lisa graag naar Berlijn of zocht ze andere toffe bestemmingen uit. Met vrienden, maar vaak ook alleen. En nog vaker met de vrienden die ze in het buitenland leerde kennen. Daarover vertelde Lisa met een ongekend enthousiasme, vaak met een bulderende lach. Maar ook over hoe bijzonder deze reizen voor haar waren, wat ze eruit haalde en over haar nieuwste levensinzichten. Daarover schreef ze vaak blogs, die nog altijd zijn terug te lezen op haar website. “Vroeger schreef ik al heel erg graag”, vertelt Brenda, “en dat heeft Lisa echt van mij overgenomen. Nu is het andersom en zet ik mijn gedachtes weer op papier, om soms ook te delen met de wereld. Net als Lisa deed, op haar blog, en haar blogs zijn gewoon nog te lezen. Voor iedereen die Lisa nog beter wil leren kennen, of terug wil denken aan mooie herinneringen.”
Brenda schreef, in aanloop naar de publicatie van Lisa’s gedichtenbundel en ter ere van haar verjaardag, een column:
Vandaag word je 21: 12-01-2021.
Ik word wakker en loop je kamer in.
Ik ruik je en alles ligt onaangeroerd. Je bed is opgemaakt en er liggen wat kledingstukken op de rand. Je warme sokken glijden door m’n handen en je stadsfiets is de eyeopener van je kamer. Alsof het heel normaal is, lijkt het een soort decoratie wat bij jou niet ongewoon zou zijn middenin je kamer. Het doorgeknipte slot (omdat je ‘m een keer bij het Utrechtdepot hebt moeten ophalen, wegens foutparkeren) hangt aan het stuur.
Ik werp een blik over je bureau, waar ik nog steeds elke maand je journalistiekmagazine neerleg. De stapel wordt groot, ongelezen in het folie. Jouw naam nog altijd door de brievenbus. Ik doe de deur weer zachtjes dicht en werp een luchtkusje, gevangen in je dromenvanger.
Ik loop naar beneden en begin aan het snijden van de groenten voor jouw erwtensoep. De drang om dit te maken is groot. Met de kerst moet ik eerlijk toegeven dat ik het niet voor elkaar kreeg, maar op jouw verjaardag mag ik je niet teleurstellen.
Ik probeer me een voorstelling te maken van je mooie bekkie en hoe je veranderd zou zijn jaar. Middenin je afstudeerjaar en vast een mooie werkplek op het oog. Je motivatiebrief misschien al klaar voor de politieacademie? Mooie verhalen geschreven en jezelf gigantisch tegengekomen in deze rare coronatijd. Onlineborrels voor jou niet weggelegd en je rot gefietst op de hometrainer van mamma. Op zoek naar de kick die je normaal gesproken van het sporten kreeg. Nieuwe gerechtjes uitproberen op het nieuwe fornuis en taarten aan het bakken voor je verjaardagsvisite. Gekomen tot diepgaande gesprekken, waar je zo naar verlangde. Nieuwsgierig naar de wortels van je moeder. Veel hebben we al besproken, maar soms ook nog wat voorzichtig als het te dichtbij onze emotie kwam. De vraag van jou na het verschijnen van het boek ‘Blootgelegd’ of ik zelf een trauma had, greep me naar de keel. Ik wilde nog nadenken over een interview met m’n bloedeigen dochter over trauma… Niet wetende dat mijn trauma(‘s) toentertijd weinig voorstelden in vergelijking met nu. Ik heb veel overwonnen, maar dit trauma komt ik nooit meer te boven.
Lieverd, ik zal altijd je verjaardag vieren. Ook vandaag; je 21ste geboortedag.
We eten erwtensoep en drinken traditiegetrouw glühwein, gewoon zoals altijd. De Berliner Kindl staat koud voor je vrienden, die deze week druppelsgewijs komen buurten.
Lieve kaartjes, een mooie bos bloemen en Zonnebloemen kleuren de kamer.
De hondjes huppelen naar de deur bij het horen van de visite. En wij… wij worden vandaag verwarmd door onze naasten en de hete glühwein. Ik kijk stiekem vanuit mijn ooghoeken naar mijn liefdes, omdat ik het echte oogcontact vandaag niet aankan. Vanavond presenteer ik in kleine kring jouw bundel Lies. Speciaal voor jou, op je 21ste geboortedag.
Je boekje ligt nu écht bijna bij de drukker.
En ik ben trots, trots dat ik jouw mamma mag zijn.
“Jouw foto bij je lichtje
‘K zie jouw stralende gezichtje
Jouw leven niet voltooid
Houden van eindigt nooit”